Tiroid
Antikorları
Prof Dr Metin Özata
Klinik pratikte en sık kullanılan antikorlar anti-TPO ve
anti-tiroglobulin antikorlardır. Ancak en sık tercih edilmesi gereken
antikor anti-TPO’dur.
ABD’ de
normal popülasyonda anti-TPO antikor % 11.3,
anti-TG antikor ise % 10.4 oranında saptanmıştır. Antikor pozitifliği
kadınlarda daha sıktır ve yaşla birlikte
artmaktadır. Anti-TPO antikorları hipotiroidi veya hipertiroidiyle anlamlı
birliktelik gösterirken TG antikorları birliktelik göstermezler. Normal-sağlıklı bir kişide bu
antikorların negatif olması gerekir. Ancak toplumda % 10 kadar pozitiflik
saptanır ki, bu durum altta subklinik bir tiroid hastalığı olduğunu düşündürür.
TPO antikorları Hashimoto tiroiditinde % 95 oranında, Graves
hastalığında ise % 85 oranında pozitiftir. Pozitif antikor titreleri veya
düzeyi ile hastalık şiddeti arasında bir ilişki yoktur. TPO antikorları şu durumlarda ölçülmelidir:
a) otoimmün tiroid hastalığının tanısı için, b) otoimmün tiroid hastalığının
risk durumunu anlamak için c) postpartum tiroidit öngörmede, d) Interferon
alfa, IL-2 , amiodaron ve lityum tedavisi alanlarda, e) Down sendromlu
hastalarda, f) Gebelikte ve postpartum tiroiditli olgularda, g) in-vitro
fertilizasyonun başarısız olduğu durumlar ve düşük yapan kadınlarda, h)
Ürtikeri olanlarda, i) Göz kuruluğu olanlarda.
TG
antikorları iyot yeterli bölgelerde ölçülmemelidir. Ayrıca TPO pozitif hastada
ayrıca TG antikor ölçmek gereksizdir.
Anti-TG ölçümü iyot tedavisi monitorizasyonunda faydalı olabilir.
Diferansiye tiroid kanserli olgularda TG antikoru mutlaka ölçülmelidir. Anti-TG
antikor varlığında TG ölçümü değerini kaybeder. TG-antikoru pozitif kanserli
hastalarda takip sırasında seri olarak
ölçüm yapılmalıdır. Titrasyonun artması veya antikor varlığında TG düzeyinde
yükseklik kanser nüksünü gösterir. TG
antikor ölçümü mutlaka immünoassay yöntemi ile ölçülmeli, aglütinasyon metodu
kullanılmamalıdır.
TSH reseptör antikorları Graves hastalığına özgüdür. Graves
hastalığının remisyona girip girmemesini öngörüde işe yarayabileceği gibi,
gebelikteki hipertiroidinin Graves olup olmadığını anlamada da büyük faydası
olur. Ayrıca ötiroid Graves
oftalmopatisi tanısında faydalı olabilir. Pahalı olup yukarıda belirtilen özel
durumlar hariç her hastada istenmemesi gerekir.
NIS (sodyum iyot simporter) antikorları Graves ve Hashimoto
tiroiditi gibi otoimmün hastalıklarda pozitif olabilir, ancak tanı ve izlemde
yararlı olmadığı gösterilmiştir.
Romatoid artrit ve Lupuslu hastalarda da otoimmün tiroid
hastalığı % 24 oranında saptanır. Otoimmün tiroid hastalığı olan hastalarda ANA
pozitif sıklığı yüksektir.
